vị thuốc quý không chỉ cho xương khớp
Thiên niên kiện là một bài thuốc quý ở Việt Nam không những trị các bệnh về xương khớp mà còn mang lại nhiều công dụng khác, là vị thuốc nghìn năm khỏe mạnh (thiên là nghìn, niên là năm, kiện là khoẻ mạnh).
Tên tiếng Anh: Homalomena occulta
Tên khoa học: Homalomena occulta
- Nguồn gốc:
Thiên niên kiện là loài cây mọc hoang rất nhiều ở các miền rừng núi, vùng trũng, sườn đồi thấp, men các kênh, rạch, suối. Là loài cây ưa khí hậu nóng ẩm và được khai thác quanh năm. Thiên niên kiện là loài cây sống lâu năm, có thân rễ mập, màu xanh, bò dài, là hình tim, mềm nhẵn, cuống dài, mọc so le từ thân rễ. Cây còn có tên gọi khác là sơn thục, bao kim.
Cây Thiên niên kiện
- Công dụng:
Từ rễ của cây Thiên niên kiện chiết xuất được tinh dầu màu vàng, có mùi thơm, chứa l-linterpineol alol, một ít este tính theo linalyl acetat, còn có sabinen, limonen, a-terpinen, acetaldehyt, aldehyd propionic…Ngoài ra, các hợp chất thơm benzyl benzoat, α-bisabolol, benzyl benzoat, linalool… chứa oxy tạo mùi thơm cho tinh dầu. Thiên niên kiện có công dụng chữa phong hàn thấp, mạnh gân hoạt cốt, chữa thấp khớp, đau nhức khớp, nhức mỏi gân xương, co quắp tê bại, chứng thắt lưng và đầu gối lạnh đau, chỉ thống tiêu thũng… đặc biệt ở người cao tuổi. Ngoài ra, thiên niên kiện còn có tác dụng giảm các triệu chứng do viêm dạ dày và kích thích hệ tiêu hoá. Thiên niên kiện còn góp phần hạn chế các cơn đau ở phụ nữ trong chu kỳ và thời kì tiền kinh nguyệt.Bên cạnh đó, thiên niên kiện còn có công dụng chữa rôm sảy, mẩn ngứa, dị ứng, mụn nhọt, mụn độc,… Hơn thế nữa, tinh dầu của rễ cây có mùi thơm có thể dùng để đuổi côn trùng và sâu có hại, sử dụng để xông hoặc làm các sản phẩm thảo dược để chế biến hương liệu.
Vị thuốc Thiên niên kiện
- Mức độ an toàn:
Thiên niên kiện tuy là một dược liệu quý lành tính và có rất nhiều công dụng, được dùng trong nhiều bài thuốc nhưng cần sử dụng đúng liều lượng và không nên quá lạm dụng sẽ dễ gây ngộ độc, nôn ói, chóng mặt, đau đầu, trong các bài thuốc chỉ dùng tối đa 10g thiên niên kiện khô/ngày.Cây mang tính ấm nên không dùng cho người hay nóng trong người, bứt rứt, đầu lưỡi đỏ, miệng khô, họng đắng, người âm hư nội nhiệt, táo bón, nhức đầu. Phụ nữ có thai không dùng rượu thiên niên kiện. Hiệu quả của dược liệu phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người, nên dừng lại và tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu sử dụng lâu mà không thấy cải thiện.
Thiên niên kiện là một dược liệu quý mang lại nhiều công dụng hữu ích song cần sử dụng đúng cách để nâng cao hiệu quả chữa bệnh mà không làm ảnh hưởng đến sức khoẻ.